Nieuw natuurgebied De Groene Grens vormt ecologische buffer tussen Veenendaal en Ede

Op de grens van Veenendaal en Ede wordt het nieuwe natuur- en recreatiegebied De Groene Grens aangelegd. Het gebied bestaat uit een langgerekt lint van natuurgebieden en vormt een ecologische groenbuffer tussen de twee gemeenten. Zo wordt voorkomen dat de woonplaatsen aan elkaar groeien en blijft het gebied voldoende ruimte bieden aan natuur, waterberging én recreatie.

“Het project De Groene Grens ligt ten oosten van de gebiedsontwikkeling Veenendaal-Oost, waarvoor in totaal drieduizend woningen gerealiseerd worden,” vertelt projectmanager Marie-Louise van Lankveld van de gemeente Veenendaal. “Om hier ruimte voor te maken, hebben we in overleg met de gemeente Ede onze gemeentegrens een stuk naar het oosten opgeschoven. In ruil daarvoor is er op het grondgebied van de gemeente Ede nieuwe natuur aangelegd.“

Het totale natuurgebied van de Groene Grens, waar nu ongeveer tweederde van is gerealiseerd, wordt vijftig hectare groot. In de tweede helft van 2022 wordt de aanleg afgerond. “Het grootste deel van het gebied is of wordt ingericht voor natuur,” licht Marie-Louise toe. “Een kleiner deel is bedoeld voor de recreatie, onder andere als uitloopgebied voor de naastgelegen woonwijk Veenendaal-Oost, maar ook voor andere recreanten. Daarnaast is drie hectare gereserveerd voor waterberging van Veenendaal-Oost.”

Ligging De Groene Grens

De Groene Grens strekt zich uit van het Allemanskamp en het Meeuwenkampje in het noorden naar De Hel, De Blauwe Hel, De Bennekomse Meent en de natuur langs de Grift in het zuiden. Het gebied sluit in het zuiden, bij de Meentdijk, direct aan op de Binnenveldse Hooilanden. Zo fungeert het als één langgerekte ecologische verbinding door het Binnenveld, van de A12 tot nabij de Blauwe Kamer.

Unieke natuurwaarden

De natuur in de Groene Grens bestaat uit een aaneenschakeling van kleine landschapselementen zoals singels, bosjes, struwelen en poelen. Deze zijn omsloten door hooilanden, blauwgraslanden en de (voor heel Nederland zeldzame) kalkmoerassen en akkers met oude akkerrassen. Door de bijzondere kweldruk in het gebied groeien er diverse zeldzame plantensoorten, zoals orchideeën, klokjesgentiaan, moeraskartelblad en parnassia. Ook komen er vele vogelsoorten voor, waaronder ijsvogel, koekoek, buizerd en lepelaar. Deze natuurwaarden maken de Groene Grens tot een uniek geheel.

Financiering door verkoop vrije kavels met unieke Groengarantie

De gemeente Veenendaal heeft de aankoop en inrichting van de natuur in De Groene Grens grotendeels bekostigd met opbrengsten uit de verkoop van zestig vrije kavels aan particulieren voor woningen in Balkon-Zuid. Dit zijn duurdere segment kavels naast het ontwikkelingsgebied Veenendaal-Oost, gelegen in de Groene Grens. Hierbij is een kavelcoach ingeschakeld, die zich specifiek richtte op de doelgroep die deze kavels kunnen betalen.

Een belangrijk koopargument voor de aspirant kopers was dat de gemeente Veenendaal voor dit bouwproject een Groengarantie heeft afgegeven. Dat houdt in dat er een erfdienstbaarheid op de bouwkavels wordt gegarandeerd, waardoor de aangelegde nieuwe natuur minstens vijftig jaar behouden blijft. Het was de eerste keer in Nederland dat het een gemeente zo’n Groengarantie afgaf.

Verder hebben bijgedragen:

• De provincie Gelderland, door veertien hectare natuur te realiseren op grond die is aangewezen als Natuurnetwerk Nederland.
• De Ontwikkelingsmaatschappij Veenendaal-Oost, door de waterberging in De Groene Grens te bekostigen en daarnaast een hondenuitlaatplek aan te leggen voor de bewoners van woonwijk Veenendaal-Oost.
• Rijkswaterstaat, door bos in De Groene Grens aan te planten als compensatie van de bomenkap voor de verbreding van de A12/A50.

Een groot financieel dieptepunt in het project was de woningbouwcrisis rond 2012. Deze crisis is mede overwonnen doordat het het Nationaal Groenfonds de gemeente Veenendaal kon helpen aan financiering met een laag rentetarief.

Grondverwerving zonder landonteigening

De gemeente Veenendaal heeft de grond in De Groene Grens en in Balkon-Zuid op vrijwillige basis van de toenmalige grondeigenaren aangekocht. Daarbij zijn ook afspraken gemaakt met een projectontwikkelaar die een grondpositie had in Balkon-Zuid. Een aantal agrariërs in het gebied besloot te stoppen en daarbij gebruik te maken van de Ruimte voor Ruimte-regeling.

Verder was er in het gebied een melkveehouder die zeer gemotiveerd was om over te gaan op natuurvriendelijke landbouw. De gemeente Veenendaal en gemeente Ede hebben het samen mogelijk gemaakt om deze melkveehouderij toekomstbestendig te maken door uitbreiding van zijn grondareaal. Via een nieuw wandelpad vanaf Veenendaal-Oost door De Groene Grens is de boerderijwinkel met streekproducten nu beter te bereiken.

Samenwerkingspartners

Bij de realisatie van De Groene Grens zijn veel partijen betrokken, waaronder Gemeente Veenendaal, Gemeente Ede, Provincie Gelderland, Waterschap Vallei en Veluwe, Staatsbosbeheer, Stichting Mooi Binnenveld, Rijkswaterstaat, Nationaal Groenfonds en Melkveehouderij Van Ruiswijk.

Contactpersoon voor meer informatie

Marie-Louise van Lankveld van de gemeente Veenendaal was projectmanager in dit project. “Door de mooie samenwerking in een goed projectteam, heeft dit project alleen maar winnaars,” is haar conclusie. Voor vragen en meer informatie is Marie-Louise te bereiken via marie-louise.van.lankveld@veenendaal.nl.