Van blotevoeten pad tot groene windmolens: jongeren herontwerpen het Kromme Rijn Linie Landschap

Tussen Bunnik en Zeist ligt het Zeister deel van het Kromme Rijn Linie Landschap, een voorbeeldgebied van Groen Groeit Mee. Met weilanden, historische waterwerken en groene structuren speelt dit gebied een belangrijke rol voor recreatie, landbouw en natuur. Door de snelle bevolkingsgroei neemt de druk op het gebied toe. Daarom vroeg de gemeente Zeist negentig technasiumleerlingen van KSG De Breul om toekomstgerichte plannen te bedenken. Deze werden op 27 november 2024 in congrescentrum Antropia gepresenteerd aan honderden belangstellenden: gemeentemedewerkers, waterschappers, omwonenden, andere belanghebbenden, leraren en ouders. Groen Groeit Mee sprak de drie groepjes die in de prijzen vielen.

Lees ook: interview met Jaco Scheer van KSG De Breul en projectleider Daan Bleichrodt van gemeente Zeist

Het idee van Lev, Lex, Mare en Lina uit Atheneum 3b won de prijs voor het beste overall plan. Zij bedachten een recreatief bos waarin natuur en activiteiten voor alle leeftijden samenkomen. “We willen wandelpaden voor ouderen, speurtochten voor kinderen, een fitnessparkje voor jongeren en een blotevoeten pad,” legt Lev uit. “Zo kan iedereen iets leuks doen in de buitenlucht.” Lex voegt toe: “We hebben ook ruimte gemaakt voor de grondwarmtecentrale van een ander groepje.” 

De tekst gaat verder onder de foto

Daan Bleichrodt interviewt op het podium één van de deelnemende groepjes
Lev, Lex, Mare en Lina worden geïnterviewd door Daan Bleichrodt van de gemeente Zeist

Weinig te doen voor oudere kinderen

De groep koos bewust voor het thema recreatie, omdat er in de regio weinig te doen is voor oudere kinderen. “De recreatiecentra zijn vooral gericht op jonge kinderen,” zegt Lex. “Voor onze leeftijd, 14 tot 15 jaar, is er niet veel te doen.” Mare vult aan: “Een actief bos in de buurt zou perfect zijn, want in de natuur voel je je meteen beter.” Lina en Lev zijn het daar roerend mee eens. “Natuur is niet alleen mooi, maar ook rustgevend en goed voor de aarde.”

Tijdens de opdracht leerden ze veel over het gebied, samenwerking en haalbaarheid. “Het moeilijkste was inschatten of alles realistisch was en logisch paste, zoals een bos naast andere functies,” vertelt Lex. “Daarom hebben we het gebied opgemeten met Google Earth en onderzoek gedaan naar kosten,” aldus Mare. Lina voegt toe: “Deze opdracht gaf heel veel kennis over dit gebied. We weten nu dat de gemeente hier plannen maakt voor de bouw van huizen, de ontwikkeling van natuur én de realisatie van energieprojecten.” 

Recreatieplan met winkelcentrum, zwemmeer en sportclub voor gehandicapten

Nine, Senna en Mette uit Mavo 4 wonnen de prijs voor de beste presentatie. Zij bedachten een recreatieplan dat een zwemmeer, een sportclub voor gehandicapten en een winkelcentrum combineert. 

“We wilden iets ontwerpen waar jongeren als wij echt iets aan hebben en niet iets waar alleen kleine kinderen of 40-plussers op afkomen,” legt Senna uit. “Met een blotevoetenpad krijg je mij de deur niet uit, met een winkelcentrum wel!” Natuurlijk moeten het dan wel betaalbare winkels zijn en niet van die dure winkels zoals Zeist nu heeft, voegt ze toe.

De tekst gaat verder onder de foto

Winnaars beste presentatie
Nine, Senna en Mette

De hele school zou naar de Zara gaan

Nine vertelt: “Stel je voor dat er een Zara zou komen, dan zou zo’n beetje onze hele school daar kleding gaan kopen. Dat scheelt enorm veel reistijd en uitstoot, want nu pakken we meestal de bus om naar Utrecht te gaan. En natuurlijk wordt het winkelcentrum in een groene stijl ontworpen, met klimop en een grote boom centraal in het gebouw, zodat het natuurlijk oogt.”

Daarnaast zou het zwemmeer in de buurt goed zijn voor de natuur en het hele jaar door kunnen worden gebruikt. “In de zomer kun je er zwemmen en in de winter schaatsen,” zegt Senna enthousiast. “Daarvoor moeten we nu helemaal naar het Henschotermeer.”

Sportplekken voor gehandicapten

Ook inclusiviteit speelt een belangrijke rol. “Uit onze enquête bleek dat veel mensen behoefte hadden aan sportmogelijkheden, maar dat er voor gehandicapten weinig plekken zijn,” legt Nine uit. “Daarom bedachten we een speciale sportclub waar zij terechtkunnen met de juiste ondersteuning.”

Het project was leerzaam, maar niet zonder uitdagingen. Nine vertelt: “We moesten rekening houden met verschillende meningen. Niet iedereen wilde hetzelfde.” Toch slaagde het groepje erin een evenwichtig plan te maken dat jong en oud aanspreekt. Senna besluit: “We hopen echt dat het winkelcentrum er komt. Hoe gaaf zou het zijn als wij dat dan bedacht hebben?”

Duurzame energie langs de A12

De prijs voor het beste idee ging naar Ouassim, Daan en Tom uit Havo 3c. Zij werkten aan een duurzaam energieplan met windmolens langs de A12. “Het bijzondere aan deze windmolens is dat ze zijn bekleed met gras of klimop. Zo wekken ze niet alleen energie op, maar hebben ook een ecologische functie,” vertelt Daan. Tom voegt toe: “Het groen trekt dieren aan en zorgt dat de windmolens beter in het landschap passen. Zo combineren we energieopwekking met natuurverbetering.”

De tekst gaat verder onder de foto

Wereld Natuur Fonds directeur Jelle de Jong interviewt de winnaars meest creatieve idee
Jelle de Jong van het Wereld Natuur Fonds interviewt Ouassim, Daan en Tom

Klimop werkt beter dan gras

De keuze voor duurzame energie kwam al vroeg in het project. “Het is een groot thema voor de toekomst,” zegt Tom. “We wilden iets bedenken dat energie opwekt én de natuur versterkt.” Daan vult aan: “Het idee van gras op windmolens kwam meteen in me op. Het leek me leuk om zoiets te maken.” Omdat dit technisch uitdagend bleek, bedachten ze een praktische oplossing: klimop. “Gras zou door turbulentie loslaten, maar klimop is steviger en vraagt minder onderhoud,” legt Daan uit.

De groep maakte een maquette voor de strook langs de snelweg en het spoor en plaatste daar tien windmolens. “We moesten rekening houden met afstand tot woonwijken en de kosten,” vertelt Ouassim. “Dit aantal paste precies in ons gebied.” Ook bouwden ze een model van de windmolen met groene bekleding. Ondanks de technische complexiteit waren de reacties positief. “Het zag er simpel uit, maar had veel waarde.” 

Maak het echt duurzaam en voorkom hinder

Het project bracht niet alleen ideeën, maar ook inzichten. “We hebben geleerd hoe je duurzaamheid kunt combineren met natuur,” zegt Tom. Het advies aan de gemeente? “Maak het écht duurzaam en zorg dat mensen zo min mogelijk hinder ervaren tijdens de werkzaamheden,” benadrukt Ouassim.

Serieuze aandacht voor de ideeën van de leerlingen

Dat hun plannen echt serieus worden genomen, merkten de leerlingen aan de opzet van het project. Tijdens twee tussenpeilingen waren verschillende gemeentemedewerkers aanwezig om feedback te geven. En bij het eindcongres was er grootschalig uitgepakt, met veel belangstellenden en serieuze presentaties. De 24 factsheets met ideeën voor de toekomst werden, gebundeld in een boekje, overhandigd aan Jelle de Jong van het Wereld Natuur Fonds, Maryann Glorie van Groen Groeit Mee, Daan Bleichrodt van gemeente Zeist en Sietske Erich van KSG De Breul. “We hebben echt het idee dat onze plannen meetellen,” aldus de leerlingen.

De tekst gaat verder onder de foto

Medewerkers van KSG De Breul, gemeente Zeist, Groen Groeit Mee en het Wereld Natuur Fonds
Medewerkers van KSG De Breul, gemeente Zeist, Groen Groeit Mee en het Wereld Natuur Fonds

En dat klopt, want het jongerenperspectief krijgt een belangrijke plek in het rapport van gemeente Zeist over het Zeister deel van het Kromme Rijn Linie Landschap dat volgend jaar juni naar de gemeenteraad gaat. Door jongeren actief te betrekken, ontstaat een frisse blik op complexe vraagstukken en worden oplossingen bedacht die aansluiten bij hun belevingswereld. Dit zorgt voor plannen die zowel haalbaar als toekomstgericht zijn. Een aanrader voor iedereen die aan de ontwikkeling van gebieden werkt!

Meer informatie en contact

Daan Bleichrodt
Gemeente Zeist
d.bleichrodt@zeist.nl
LinkedIn

Jaco Scheer
Technator en contactpersoon voor nieuwe technasiumopdrachten
KSG De Breul
J.Scheer@de-breul.nl
06 4564 1079