Op 7 februari 2022 was Vereniging Deltametropool één van de 39 partners die het Groen Groeit Mee Pact ondertekenden. De Deltametropool-leden hebben de gezamenlijke ambitie om van Nederland een mooie, leefbare, gezonde en groene metropool te maken. Wat houdt dat in? En hoe sluit hun werkwijze aan bij de ambities van Groen Groeit Mee? We vroegen het aan Paul Gerretsen, die dagelijks koers en richting geeft aan Deltametropool.
“Onze vereniging bestaat uit overheden, bedrijven, universiteiten en individuen die zich inzetten voor een zorgvuldige inrichting van Nederland,” vertelt Paul Gerretsen, agent van de Vereniging Deltametropool. “We initiëren en coördineren onderzoek, adviseren overheden en bedrijven en organiseren activiteiten over alles wat een ruimtelijke impact heeft. Denk aan de energietransitie, landbouw, mobiliteit en de woningopgave, maar ook de ontwikkeling van landschap bij stedelijke ontwikkeling. Als je stedelijke gebieden wilt versterken, moet je eveneens in landschappelijke kwaliteit investeren, daar zijn wij van overtuigd. Deze ambitie delen we één op één met Groen Groeit Mee en daarom zijn we partners van elkaar.”
De tekst gaat verder onder de foto
Nederland als één grote, groene stad
In de visie van Vereniging Deltametropool kun je Nederland min of meer zien als één grote stad met unieke groene kwaliteiten. “We leven in een vruchtbaar gebied met veel landbouw en groen,” legt Paul uit. “Tegelijkertijd zijn onze steden en dorpen onderling zo sterk verbonden dat we samen één groot stedelijk netwerk vormen. Dat noemen wij een metropool. Onze metropool is uniek omdat je, waar je ook woont, bijna je hele dagelijkse leven op de fiets kunt volbrengen. Alles wat je nodig hebt is dichtbij. En toch ben je binnen no time in het groen, waar je tot rust komt en kunt genieten van de natuur. Die combinatie van kwaliteiten vind je niet in veel metropolitane gebieden terug en is belangrijk om te beschermen.”
Een belangrijk element hierin is dat nieuwe stedelijke ontwikkeling zich vooral in bestaande steden moet concentreren, aldus Paul. “Zo blijven de steden compact en behoudt het buitengebied haar ruimte.” Maar eenvoudig is dat natuurlijk niet, want Nederland is te klein om aan losse gebiedsfuncties te werken. Kijk je naar woningbouw, dan moet je ook de energietransitie, de mobiliteitsopgave, de wateropgave en landbouw meenemen. Andersom betekent werken aan het landschap dat je rekening houdt met toekomstbestendige landbouw, bereikbaarheid en recreatie. “Wat je ook doet, je moet zoveel mogelijk gebiedsopgaven met elkaar verbinden om tot geschikte oplossingen te komen.”
Verschillen benadrukken
Bij de bescherming van het landschap is het belangrijk om de verschillen tussen gebieden te benadrukken, vervolgt Paul. “We willen geen eenheidsworst worden: Utrecht is niet Amsterdam en Boxtel is niet Giethoorn. Ieder gebied heeft eigen kwaliteiten die je met elkaar wilt verbinden. Dat betekent onder andere dat gebiedsontwikkelaars, voordat ze gaan bouwen, goed moeten kijken naar de bestaande structuren. We hebben in ons land nogal de neiging om eerst anderhalve meter zand op te spuiten, voordat we aan de slag gaan. Hierdoor vlak je originele elementen zoals waterlopen, bomenlanen of historische wegenstructuren uit. Dat is zonde, want als je kijkt naar gebieden als Leidsche Rijn of Utrecht Lunetten, dan zie je dat er enorm veel waardering is voor de stukjes historie die in deze gebieden bewaard zijn gebleven. Dat leidt ertoe dat mensen er graag willen wonen.”
Landschap bron voor brede welvaart
Om te bestuderen wat maakt dat mensen zich graag in een gebied willen vestigen, en wat je eraan kunt doen om stad en landschap met elkaar te verbinden, komen de leden van de Vereniging Deltametropool regelmatig samen in de Community of Practice ‘Metropolitaan landschap bron voor brede welvaart’. “Hierin kijken we onder andere naar de economische vestigingswaarde van het landschap,” vertelt Paul. “Dus hoe aantrekkelijk is een gebied voor bedrijven of veelbelovende werknemers om zich te vestigen? Als je de luxe hebt om te kiezen tussen Beijing of Eindhoven, dan hoef je toch niet lang na te denken. De luchtkwaliteit in Beijing is verontrustend slecht als je over straat gaat, terwijl je in Eindhoven binnen tien minuten fietsen in de natuur bent. Het behouden en versterken van ons landschap is dan misschien wel duur, maar het is ook een dragende kracht voor de economie van de toekomst.”
Sinds kort kijkt de Community of Practice ook nadrukkelijker naar de vraag wat landschap voor brede welvaart betekent. “Beleidsmakers en beslissers realiseren zich niet altijd dat ons landschap heel veel kansen biedt om grote maatschappelijke opgaven aan te pakken. We pellen met elkaar af wat er nodig is om de landschappelijke kwaliteit in ons land verder te ontwikkelen en ervoor te zorgen dat het fijn blijft om hier te leven. Met dit doel delen we allerlei inspirerende praktijkvoorbeelden uit binnen- en buitenland met elkaar.”
De tekst gaat verder onder de foto
Groen Groeit Mee belangrijke partner
Groen Groeit Mee is in deze beweging een belangrijke partner voor de Vereniging Deltametropool. Vanuit de Community of Practice is bijvoorbeeld onderzoek gedaan in de regio Eindhoven naar de bereidheid van bedrijven om mee te betalen aan de ontwikkeling van het landschap in hun omgeving. Daaruit bleek dat bedrijven het in hun afweging vooral belangrijk vinden of er langdurig in een gebied wordt geïnvesteerd. “Als het een leuk idee is van deze of gene wethouder, dan maakt zo’n voorstel weinig kans,” vertelt Paul. “Maar spelen er in het gebied langjarige programma’s zoals Groen Groeit Mee, of het Van Gogh Nationaal Park in Noord-Brabant, dan is de kans groter dat bedrijven mee willen doen. Voorbeelden daarvan zijn al zichtbaar in de Verenigde Staten, waar bedrijven letterlijk gebieden adopteren om er hun naam aan te verbinden.”
Financiële sector als drijvende kracht achter het landschap
Vooral banken kunnen een belangrijke financiële partner zijn voor de ontwikkeling van het landschap, denkt Paul. “Daar missen we echt nog kansen.” Een voorbeeld dat hij noemt is het Groene Hart in Zuid-Holland, waar het Rijk al sinds de jaren vijftig wil voorkomen dat de grote steden aan elkaar groeien. “Er is niet zoveel geld als vroeger om het landschap te beschermen en dat stelt de gebiedspartners voor een groot probleem. Een oplossing zou kunnen zijn dat de financiële sector gaat investeren in het Groene Hart, maar dan moet daar wel een bedrijfseconomische drijfveer voor zijn. Ik zou het interessant vinden om met een aantal banken van gedachten te wisselen over wat hiervoor nodig is en daarbij helpt het dat gebiedspartners als Groen Groeit Mee gewicht in de schaal leggen. Doordat we verschillende overheden in ons platform hebben, kunnen we echt impact maken waar het ertoe doet. Dat motiveert nieuwe partijen om ook mee te doen.”
Oproep: heb een lange adem en geef niet op
Paul besluit met een oproep aan iedereen die met ruimtelijke ontwikkeling bezig is: “Alles heeft tijd nodig, dus verwacht niet dat je meteen de wereld gaat veranderen. Ik heb al een flinke periode in deze sector gewerkt en het valt me op dat we aanzienlijke vooruitgang hebben geboekt. Dus heb een lange adem en geef niet op!"
Contact
Wil je meer weten over de ambities van Vereniging Deltametropool, neem dan contact op met:
Paul Gerretsen
Agent Vereniging Deltametropool
paul.gerretsen@deltametropool.nl
www.deltametropool.nl
